Tenkis Davası

Tenkis Davası

Tenkis Davası

Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler. Yasal mirasçıların paylarına ilişkin olarak tasarrufta yer alan kurallar, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, sadece paylaştırma kuralları sayılır. 

Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar

Saklı pay sahibi mirasçılara ölüme bağlı tasarrufla yapılan ve tasarruf edilebilir kısmı aşan kazandırmaların onların saklı paylarını aşan kısmı orantılı olarak tenkise tâbi olur. Tenkise tâbi birden fazla ölüme bağlı tasarrufun bulunması hâlinde, saklı pay sahibi mirasçıya yapılan kazandırmanın saklı payı aşan kısmı ile saklı pay sahibi olmayan kimselere yapılan kazandırmalar orantılı olarak tenkis edilir.

Tenkis, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, mirasçı atanması yoluyla veya diğer bir ölüme bağlı tasarrufla elde edilen kazandırmaların tamamında, orantılı olarak yapılır. Ölüme bağlı tasarrufla kazandırma elde eden kimse, bazı vasiyetleri yerine getirmekle yükümlü kılınmışsa, kazandırmanın tenkise tâbi tutulması hâlinde, bu kimse mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça vasiyet borçlarının da aynı oranda tenkis edilmesini isteyebilir.

Değerinde azalma meydana gelmeksizin bölünmesine olanak bulunmayan belirli bir mal vasiyeti tenkise tâbi olursa, vasiyet alacaklısı, dilerse tenkisi gereken kısmın değerini ödeyerek malın verilmesini, dilerse tasarruf edilebilir kısmın değerini karşılayan parayı isteyebilir. Tasarruf konusu malın vasiyet alacaklısında kalması durumunda, malın tenkis sebebiyle vasiyet borçlusuna verilmesi gereken, aksi hâlde tasarruf oranı içinde kalan kısmının karar günündeki değerinin para olarak ödetilmesine karar verilir. Bu kurallar, sağlararası kazandırmaların tenkisinde de uygulanır.

Tenkis Davasına Konu Olan Kazandırmalar

Aşağıdaki karşılıksız kazandırmalar, ölüme bağlı tasarruflar gibi tenkise tâbidir:

1. Mirasbırakanın, mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçıya miras payına mahsuben yapmış olduğu sağlararası kazandırmalar,geri verilmemek kaydıyla altsoyuna malvarlığı devri veya borçtan kurtarma yoluyla yaptığı kazandırmalar ya da alışılmışın dışında verilen çeyiz ve kuruluş sermayesi

2. Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar

3. Mirasbırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar ve ölümünden önceki bir yıl içinde âdet üzere verilen hediyeler dışında yapmış olduğu bağışlamalar,

4. Mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmalar

Tenkiste Sıra

Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan; bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır. Kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflara yapılan ölüme bağlı tasarruflar ve sağlararası kazandırmalar en son sırada tenkis edilir.

Tenkiste Hak Düşürücü Süreler

Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer. Bir tasarrufun iptali bir öncekinin yürürlüğe girmesini sağlarsa, süreler iptal kararının kesinleşmesi tarihinde işlemeye başlar. Tenkis iddiası, def'i yoluyla her zaman ileri sürülebilir.

Tenkis Davasında Tasarruf Edilebilir Kısım

Tasarruf edilebilir kısım, terekenin mirasbırakanın ölümü günündeki durumuna göre hesaplanır. Hesap yapılırken, mirasbırakanın borçları, cenaze giderleri, terekenin mühürlenmesi ve yazımı giderleri, mirasbırakan ile birlikte yaşayan ve onun tarafından bakılan kimselerin üç aylık geçim giderleri terekeden indirilir.

Tenkis Davasında Sağlararası Kazandırmalar

Mirasbırakanın sağlararası karşılıksız kazandırmaları, tenkise tâbi oldukları ölçüde, tasarruf edilebilir kısmın hesabında terekeye eklenir. 

Tenkis Davasında Yasal Mirasçı

Miras bırakanın mirasçılarını; kan hısımları, sağ kalan eş, evlatlık ve devlet olarak sıralamak mümkündür.

Birinci Derece(Zümrede) Bulunan  Mirasçılar 

Mirasbırakanın altsoyu(çocuk,torun)  birinci zümre miraçısıdır. Bu durumda eşin miras payı 1/4, alt soyunun miras payı ise 3/4'tür. Eşin yokluğu yahut gayri resmi bir evlilik durumunda ise mirasbırakanın alt soyu'nun miras payı tamdır. Miras bırakanın çocukları ise  eşit derecede mirasçı sayılmaktadırlar. Fakat miras bırakan ölümünden önce düzenleyeceği vasiyetname ile bu eşitliği belli bir veya bir kaç mirasçı lehine bozabilir. Unutulmamalıdır ki ; miras bırakılan kişi yani çocuk  miras bırakandan önce vefat etmişse miras ölen kişinin yani çocuğun alt soyundan devam eder.

İkinci  Derece(Zümrede) Bulunan  Mirasçılar 

İkinci derece mirasçılar, miras bırakanın annesi ve  babasıdır.  Anne ve baba eşit derecede mirasçıdırlar. Eşin varlığı halinde eşin miras payı 1/2,  bu zümrenin miras payı ise 1/2'dir. Bu zümreye miras kalması için, murisin çocuğunun olmaması gerekir. Mirasbırakan kişinin annesi ve babası kendisinden önce vefat etmişse miras halafiyet yoluyla kardeşlerine kalır. Yani anne ve babanın daha öncesinde ölmesi durumunda ikinci zümreye kardeşler dahil olur ve miras kardeşlere kalır. Yine aynı şekilde  kardeşler de öncesinde ölmüş ise aynı ilke gereği miras, murisin yeğenlerine kalır.

Üçüncü  Derece(Zümrede) Bulunan  Mirasçılar 

Üçüncü derece mirasçılar ;  miras bırakanın büyük annesi ve büyük babasıdır. Miras bırakanın büyük annesi ve büyük babası ondan önce vefat etmişler ise miras alt soydaki kişilere geçmektedir. Teyze, hala, amca, dayı gibi. Mirasın bu zümreye intikali için, murisin çocuğunun,anne babasının,kardeşinin,yeğeninin olmaması gerekir.

Tenkis Davasında Saklı Pay Sahibi Mirasçılar

Saklı pay, miras bırakanın, yasal mirasçıların miras hakkının belirli bir oranına denk gelen kısmın tasarruflarına karşı korunan, yasal miras payı üzerinde miras bırakanının tasarruf yetkisinin kısıtlandığı paya denilmektedir. 

 Saklı pay aşağıdaki oranlardan ibarettir:

1. Altsoy için yasal miras payının yarısı

2. Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,

3. 4. Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması hâlinde yasal miras payının tamamı, diğer hâllerde yasal miras payının dörtte üçü.

Miras bırakan kişinin miras hakkında istismar eden, bazı tasarruflarına karşı korunan, yasal mirasın payının belirli oranlarıdır. Miras bırakan kişi bu oranlar üzerinden tasarruf edemez. Miras hakkı da hiçbir şekilde ortadan kaldırılamaz. Ancak kanun alt soy, anne baba ve hayat arkadaşının miras payının bir miktarını korur.

Mirasçılıktan Çıkartılan Mirasçının Tenkis Davasındaki Durumu

-Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse

-Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse

mirasbırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir.

Mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz. Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kalır. Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir.

Mirasçılıktan çıkarma, mirasbırakan ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmişse geçerlidir. Mirasçılıktan çıkarılan kimse itiraz ederse, belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer. Sebebin varlığı ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse tasarruf, mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir; ancak, mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa, çıkarma geçersiz olur.

Mirasçının Alacaklıların Hakları

Mirasbırakan, tasarruf edebileceği kısmı aştığında, saklı payı zedelenen mirasçı, iflâsı hâlinde iflâs dairesinin veya mirasın geçtiği tarihte kendisine karşı ellerinde ödemeden aciz belgesi bulunan alacaklıların ihtarına rağmen tenkis davası açmazsa, iflâs idaresi veya bu alacaklılar, alacaklarının elde edilmesi için gerekli olan oranda ve mirasçıya tanınan süre içinde tenkis davası açabilirler. Mirasçılıktan çıkarılanın çıkarma tasarrufuna itiraz etmemesi durumunda da iflâs idaresi veya alacaklılar, aynı koşullarla tenkis davası açabilirler.

Samsun Tenkis Davası Avukatı

Kişilerin vefatı halinde miras bırakanın mirasçıları arasında mirasın paylaşılması gerekir. Miras hukuku kişilerin ölümünden sonra ortaya çıkan malvarlıklarının yasal veya atanmış mirasçılara hangi oranda ve ne şekilde geçeceğini düzenleyen hukuk dalıdır. Kişiler, mirastan mal kaçırma, mirasta saklı pay ve mal paylaşımı tenkis davası miras hukukunun konusuna giren alanlarda hukuki problemlerle karşılaşabilir. Hukuki problemlerin çözülmesi için avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmeti alması gerekebilir. Samsun'da miras hukukunun alanına giren hukuki uyuşmazlıklarla ilgili çalışan avukatlara Samsun Miras Avukatı denilmektedir.  Miras hukuku ile ilgili olan davalar ile miras avukatları ilgilenir. Samsun tenkis davası avukatı ve miras avukatı arayışınız için miras hukuku hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz